Bali met kinderen reisverhaal

Bali met kinderen? Ja! Misschien wel de mooiste en meest kindvriendelijke bestemming op aarde. Prachtige cultuur, heerlijke keuken, echte kindervrienden, vele leuke activiteiten voor kinderen; teveel om op te noemen (vergat ik het lekkere weer?). Kortom; gaan! Hierna onze reisverhalen (kijk ook eens op onze blog, daar vindt je meer van onze belevenissen met ons kroost in verre oorden).

Bali, overweldigende kennismaking!

Helaas, ook Fiji is ten einde….. er valt zoveel meer te zien en doen! Morgen staat ons een lange reisdag te wachten: van Fiji naar Sydney, van Sydney via Melbourne naar Denpasar. Een reisdag van bijna 18 uur plus een tijdsverschil van 5 uur!

Vroeg op dus, om vier uur ‘s nachts om precies te zijn. Aangekomen bij de Fiji incheck bali blijken onze koffers niet rechtstreeks doorgelabeld te kunnen worden naar de eindbestemming. Koffers ophalen en weer inchecken in Sydney dus, hopelijk hebben we daar genoeg tijd voor! Toch wat ongerust vragen we in het vliegtuig of dat gaat lukken; tijd genoeg verzekeren ze ons! Uiteindelijk komt het vliegtuig wat later aan en blijken we langs de douane te moeten (we kunnen niet ‘in transit’ blijven), waar lange wachtrijen staan. Afijn; uiteindelijk geeft de douane medewerker aan dat ons dat echt niet gaat lukken. Paniek!

We zoeken direct contact met de helpdesk van onze vliegmaatschappij die ons adviseert om naar de vertrek gate te gaan. De medewerkers daar regelen het voor ons, is het antwoord. Dat doen ze uiteindelijk ook, alleen lukt het niet om de koffers ingeklaard te krijgen voor de vlucht naar Bali. Balen! Als het goed is komen de koffers morgenavond onze kant op (wat gelukkig inderdaad gebeurt). Kan gebeuren, maar praktisch wel onhandig. Het eerste wat we doen in Sanur (onze eerste prachtige bestemming) is een zwembroek kopen en wat onderbroeken. En vervolgens heerlijk genieten van het prachtige Bali, waar het lekker warm (zeg maar heet) is.

Ons hotel is prachtig gelegen aan het strand van Sanur (‘hotel Griya Santrian’), waar we de eerste dag lekker rondlopen en relaxen. Mooie zwembaden voor Mika en Skye en lekker lounchen voor papa en mama. Cultuur is overal te vinden en het straatleven is prachtig! Bali maakt eigenlijk gelijk een overweldigende indruk op ons, we voelen ons direct thuis. Ook Mika en Skye kijken hun ogen uit op alle drukte om hen heen.

‘T is heerlijk wandelen door de toeristische straatjes van Sanur, samen met Kuta, Ubud en Nusa Dua de grote toeristencentra van Bali. Maar ook hier geldt dat zodra je van de gebaande paden afgaat, je bij de mensen thuiskomt en dus in het meer (niet helemaal uiteraard) authentieke bali. Leuk! Vooral Mika en Skye trekken weer veel bekijks, wat ons veel contact oplevert. Mika heeft ondertussen de onhebbelijke gewoonte van zijn vader aangeleerd om continue op zoek te zijn naar mooie plaatselijke souveniers. Arme mama…., het huis staat al zo vol!

Leuke aneqdote is dat Skye zich afvraagt waar de restaurants met de grote tv’s en harde disco muziek zijn. Dat komt omdat wij in Australie (om de kosten te drukken) meerdere keren hebben gegeten in de plaatselijke cafe’s, waar de bar en het restaurant gezamenlijk zijn. Vol met luidruchtige Australiers. Dat was erg leuk en dat vonden de kids dus blijkbaar ook!

Onze eerste dag gaan we op pad met een zelf geregelde chauffeur (ter plekke doen, scheelt een hoop geld). We willen drie plekken bezoeken; Kuta, de tempel (pura) Tanah Lot en de tempel pura Luhur Uluwatu. Met name de tempels liggen een flink stukje uit elkaar. En we willen op tijd terug zijn in ons hotel om nog even lekker te plonsen. Het is tenslotte een familie vakantie. Onze chauffeur leidt ons als eerste naar een traditionele Barong dans, een uitbundige (grote maskers, kostuums, mimiek) dans dat een strijd tussen goed en kwaad voorstelt. Onze jongens zijn danig onder de indruk van de dans en vooral de maskers. Het resulteert uiteindelijk in de aanschaf van drie maskers! En vanaf dat moment zijn ze niet meer weg te slaan bij de souvenierswinkels . Na de dans gaan we naar een batiekshop om sarongs te kopen, want anders komen we de tempels niet in. De batiekshop blijkt een echte ‘toerist trap’ waar je klauwen met geld (us dollars) voor batik betaalt. We kopen er niets en vertellen onze gids dat we dat toch echt niet willen en kopen op een lokaal marktje de sarongs. Daarna rijdt de gids naar Mas, we hebben tijd zat verzekert hij ons. Dit mooie dorpje staat bekend om zijn houtsnijwerk en dus ook barong maskers. Tja, na stevig onderhandelen gaan we er met drie weg! Ondertussen is de ochtend bijna verstreken en blijkt de reistijd best lang door de drukte, ook al zijn de afstanden niet lang. Kortom; we willen naar de tempels. Dat doen we dus ook, waarbij de beste man toch weer probeert ons langs allerlei andere bezienswaardigheden te loodsen. Aangekomen bij de prachtig mooie tempel Tanah Lot zijn wij blij met onze sarongs, want we komen er niet in. Na smeekbedes komen we er toch in en blijken we de enige te zijn (toeristen worden mondjesmaat toegelaten). We hebben het vast aan onze kids te danken, want zij krijgen een special treatment van de priester. De tempel ligt op een grote rots voor de kust, bij hoog water kan je er lopend niet komen (een soort Mont Michel). Via een kronkelpaadje lopen we de tempel binnen, waar we moeten gaan zitten en waar de priesters ons voordoen hoe wij een offer moeten brengen. We hadden in de straten van Sanur al offers zien liggen (op straat, in auto’s, overal eigelijk), maar nu brengen we er zelf een. Een geweldige ervaring en herinnering op een bijzondere plek. We zijn er allemaal vol van!

Helaas wordt nu ook duidelijk dat we geen tijd meer hebben om de andere tempel en Kuta te bezoeken. Met dank aan onze gids, enigszins geirriteerd geven we dat aan bij hem, maar in al zijn positiefheid geeft hij aan dan maar de avond door te gaan. Het zwembad is toch niet belangrijk? Tja, het is een gezinsvakantie, dus we gaan lekker zwemmen. Morgen weer een dag, dan met een andere gids! En op weg naar Ubud, een bijzonder en artistiek plaatsje.

Bali, wat mooi!!

Het is vandaag een speciale dag, 12 augustus, …….papa’s verjaardag! Tja, en wat kan je papa nog als kado geven; die heeft alles al! Dus mag ik vandaag het programma bepalen. Helaas kids, dat wordt geen zwembad vandaag :)!

Vandaag vertrekken we ook vanuit Sanur naar Ubud en hebben we de beschikking over een gids en dus chauffeur (de rest van de week). Dat komt dus allemaal mooi uit, want ik heb wel een mooie route in mijn hoofd naar het oosten van Bali. We beginnen bij Tenganan (een heel oud dorpje), dan naar Besakih (de grootste Hindoe tempel van Bali) en dan naar Ubud. Is best een lange rit, want het is druk op de weg en het is zondag. En dan is iedereen vrij! Onderweg vertelt de gids allerlei interessante dingen over bali, zoals:

• dat er tot voor kort een geboorte programma was om de bevolkingsaanwas te reguleren (a la China, maar dan minder streng). Dat is losgelaten omdat er te weinig jonge aanwas kwam, om de tradities en oude ambachten te handhaven. Uit angst voor teveel instroom van andere culturen om het werk te doen en verlies daardoor van de eigen waarden.
• Hindoes mogen geen ‘beef eten’ (koe is heilig, dat wisten we), maar farmers mogen het wel. De bevolking is ingedeeld in heiligen (priesters), royals, soldiers en farmers. Die laatsten mogen dus wel koe eten.
• Meisjes mogen vanaf 16 jaar trouwen, jongens vanaf 18. Getrouwd? Dan ook kinderen bij je vrouw krijgen. Behoudens enkele clans mogen mannen ‘maar’ 1 vrouw hebben.
• Hindoes geloven in reincarnatie. Dat geeft rust, je komt tenslotte weer terug. Maar dan moet je wel gecremeerd worden; alles moet terug naar de aarde. Crematies zijn in het openbaar, iedereen kan langskomen. Misschien loop je er een tegen het lijf (als in India aan de Ganges).

Rijdend door het prachtige groene (veel rijstvelden) landschap en mooie dorpjes vallen de grote ommuurde ‘huizen’ op. Ziet er heel mooi uit, het blijken woonhuizen te zijn. Hele families wonen daar, een soort hutong. Grote binnenplaatsen met daaromheen de woonvertrekken van de ouders en (getrouwde) kinderen, keuken, kleine boerderij en eigen tempeltje. Echt heel mooi, we bezoeken er eentje!

Verder op weg naar Tenganan komen we langs de tempel van Goa Lawah, grot tempel, waar een grote offer ceremonie aan de gang is. Alle mannen mooi in het wit en de vrouwen in prachtige gekleurde gewaden met manden met fruit en eten. Voor de Hindoe god. Het eten wordt door de god gezegend en dan weer meegenomen. Het levert prachtige taferelen op in de tempel, waar onder aanvoering van de priester honderden mensen bidden. Zoals wij dat gisteren deden in de tempel Tanah Lot: een klein mandje met een paar bloemen, eerste bidden met de handen gesloten (boven je hoofd, want de god zit hoog), dan bloemetje weggooien, dan bidden met bloem tussen de vingertoppen, dan bloemetje weggooien, dan als laatste nogmaals bidden met bloemetje tussen de vingertoppen. Mandje leeggooien en de priester besprenkelt je hoofd en handen met heilig water, dat je opdrinkt. Zo’n ceremonie is openbaar en gaat de hele dag door, om de paar uur. Er zijn veel ceremonies in Bali, het openbaar leven ligt dan stil. De Balinezen zelf noemen het vakantie! Overigens worden tegenover de tempel aan het strand de voorbereidingen getroffen voor een crematie. Mika en Skye weten niet wat ze horen als we ze uitleggen hoe het hier werkt!

Wij prijzen ons gelukkig dat we dit mogen meemaken, de gids geeft ook aan dat we geluk hebben. Een ervaring rijker! We rijden door naar het dorpje Tenganan, waar het leven nog is zoals het was. Een oudsten dorpsraad, de rijken wonen hoger in het dorp en het dorp heeft een mooie traditie; het makare-kare ritueel. Tijdens het Usaba Sambah festival (ieder jaar juni of juli) gaan stoere jonge mannen elkaar te lijf met stekelige bladen. Deze duels draaien niet om te winnen, maar om het vloeien van bloed als offer aan de goden. Helaas niet tijdens onze aanwezigheid, wel veel bedrijvigheid. Mannen die het vlees klaarmaken en grillen, vrouwen die kinderen verzorgen. Ieder huisje heeft een eigen tempeltje voor aanbidding en hele families wonen bij elkaar. Net zoals in NL is de hond het favoriete huisdier, er wordt getrouwd in het dorp (zo niet, dan wordt je verstoten) en er geldt een strakke sociale hierarchie. Alle huizen en aanliggende vruchtbare grond is gemeenschappelijk eigendom. De grond wordt verpacht aan omliggende dorpen in ruil voor de helft van de oogst. Daarnaast worden er veel oude ambachten toegepast met dito souvenirs. Mika en Skye helemaal in hun element!

Als laatste op deze onvervalste papa-dag staat een bezoek aan de grootste en belangrijkste tempel, pura Besakih, op het programma. Geplakt tegen de vulkaan Gunung Agung, de hoogste berg (ruim 3000 meter) is het aanzicht werkelijk adembenemend. Het zijn eigenlijk 18 tempelcomplexen met elkaar verbonden. Wij lopen naar de grootste die toevallig, ook hier is het erg druk met offerceremonies, net leegloopt. Ook hier vallen we met onze neus in de boter. Duizenden mensen hebben net een offer gebracht en komen de hoge trap (foto’s) af met de offers op hun hoofd (vrouwen) of onder de arm. Een adembenemend schouwspel, we zijn er allemaal stil van. Daarna lopen we lekker relaxed door de verschillende complexen met veel aandacht van de Balinezen! Onderwijl ziet Skye een levende eend ingepakt liggen in een palmblad. Het arme dier kan amper adem halen. Tja, ook hij (of zij) wordt geofferd; niet letterlijk, want hij gaat weer naar huis….maar toch. Skye is boos en vindt het toch zielig, gaat dat maar eens uitleggen. Hij heeft het er nog over!

Afijn, papa heeft een onvergetelijke dag in Bali (de rest ook hoor) en zeg nou zelf; wat is er nou leuker om op je verjaardag te doen wat je het liefste doet; verdrinken in andere culturen? Tijd om te gaan, lekker te eten en nog eens de vele momenten ( en foto’s) te bespreken. Heerlijk!

Helaas, de laatste dagen..

Na een onvergetelijke verjaardag van Peter, worden we wakker in Ubud. Ubud is de artistieke hoofdstad van Bali, wat alleen al blijkt uit de hoofdstraat en drukke grote markt. Het is er daardoor ook heel erg druk, wat minder fijn is. Nu hebben we al hele mooie dorpjes gezien, dus Ubud maakt op ons minder indruk dan verwacht. Dan vonden wij Mas (houtsnijwerk), Celuk (zilver) Batuan (schilders), Batubulan (stone carving) een stuk mooier en authentieker; en dus leuker.

‘S ochtends waren wij met onze gids langs een schilder atelier en zilversmid geweest (leuk) en hadden wij in de Bali Zoo olifant gereden. Vonden de kids helemaal geweldig. ‘s middags hebben we een beetje door Ubud geslenterd. Tip; drink koffie bij cafe Lotus, daar is een mooie vijver vol lotus bloemen. Verder, zoals gezegd, is Ubud tjokvol mensen en auto’s, wat snel minder wordt zodra je wat verder van de grote straten afdwaalt; doen dus! Nu is het wel de bedoeling om de grote markt te verplaatsen, dus wie weet…..over een paar jaar is het een stuk relaxter. We zijn lekker op tijd terug in het hotel om ff te zwemmen en ‘s avonds eten we bij een mooi restaurant, Lake Leke, waar een dansgroep een traditionele dans (de Kecak fire and trance dance) opvoert. Gelukkig dit keer een dans zonder maskers (anders zijn Mika en Skye helemaal niet meer te houden), maar wel even indrukwekkend. Leuk om te zien hoe geconcentreerd Mika en Skye toekijken.

De dag erna hebben we een mooi programma. We bezoeken eerst de rijstplateaus van Tegallalang, een werkelijk adembenemend schouwspel van kleine aaneengeregen rijsveldjes, geplakt tegen een berg. Het schijnt dat hier de nassi reclames zijn opgenomen. Zo mooi, kunst! Ik loop samen met Mika door de hellingen, genietend van het moois om ons heen. Daarna bezoeken we de eeuwenoude tempel (pura) Tirta Empul, bekend van zijn helende en reinigende bronwater. De tempel krijgt bekendheid in NL door het programma van Jaap Jongbloed waar bekende Nederlanders naar de ziener Batut gaan en daarna naar Tirta Empul om de ziel te reinigen. We zijn in de tempel getuige van complete families die het ritueel (foto’s) ondergaan. We worden daar stil van, zeker omdat er ook een zieke vrouw bij zit die luidruchtig om hulp bidt terwijl haar man haar onder de fonteintjes met heilig water houdt. Tja, op zo’n moment is NL ver weg.

Na de lunch ( indonesisch buffet, elke middag, niet goed voor de lijn) gaan we naar de vulkaan Batur. Deze nog actieve vulkaan is mooi om te zien en omringd door zwart gestold lava. Van dat lava worden huizen en beelden gemaakt. Bij de vulkaan ligt de tweede grote heilige tempel van Bali, pura Ulun Danu Batur. Deze tempel is vergelijkbaar met Besakih en ook erg mooi. Sinds kort werelderfgoed en eerder naar hogere regionen verplaatst vanwege uitbarstingsgevaar van Batur. We lopen er lekker rond en genieten opnieuw van vele (veel minder dan op zondag) aanbiddende Balinezen. Eigenlijk is het ongelofelijk; vele NL gezinnen die we tegenkomen (zijn er veel) hebben nog niet zo’n ceremonie gezien; wij bij elke tempel die we bezoeken. Zoals onze gids zegt; youre very lucky!

De dag erna reizen we door naar onze laatste bestemming, Lovina. Onderweg bezoeken we, je raadt het al, twee tempels. De eerste (pura Mengwi) levert prachtige foto’s op met de kids. Geen ceremonie dit keer, die volgt wel bij de de tweede tempel in de bergen bij het meer van Bratan, pura Ulun Danu Bratan. Deze tempel is schitterend gelegen aan het meer en ook hier is een ceremonie gaande. Prachtig gekleed worden offers gebracht en dansen uitgevoerd. Opnieuw zeer indrukwekkend!

Daarna naar Lovina om lekker te relaxen bij het hotel en het strand. Het is hier erg warm in vergelijking met de vorige bestemmingen (lekker!). Op onze laatste dag (jammer….) gaan we ‘s ochtends om zes uur de zee op om dolfijnen te spotten. Erg leuk, we zien er veel, maar de drukte maakt het er niet leuker op. Tientallen bootjes jagen achter de arme dolfijnen aan en bootjes vechten bijna voor de mooiste plekjes. De kids vinden het prachtig, wij eigenlijk niet. Wel leuk zijn de Banjar hot springs daarna, waar wij lekker onder de fonteinen van ‘zuiverend water’ met de locals onze ziel kunnen reinigen. Om als laatste een bezoekje te brengen aan een mooi Boeddhistisch klooster dat eruit ziet als de Borobudur in Java. Beide religies, Hindoe en Boeddhisme liggen dicht bij elkaar. Zelfs onze gids kan de preciese verschillen niet duiden. ‘S middags gaan we lekker met zijn viertjes naar de masseur, voor mij een eerste keer (aan mijn lijf geen polonaise).

Tja, en dan is onze reis ten einde. Een uurtje of 20 terug naar NL, oh wat jammer. Wat een heerlijk avontuur met het hele gezin, wat hebben wij van elkaar genoten en wat zijn onze koppies gevuld met indrukken en herinneringen. Bijna verlicht zou je zeggen . Genoeg plannen in ieder geval voor volgend jaar. En nu aan de slag met de fotoboeken. Alle informatie over de plekken die wij aandeden en veel meer vindt je later dit jaar op onze site www.metdekinderenopreis.nl. Plannen om eens wat verder te gaan met je kroost? Niet denken, doen! (vele andere gezinnen doen het al, bleek ook weer op onze reis)