Oman in vogelvlucht

.

Gelegen tussen de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië, Jemen en de Arabische zee is Oman een land dat woestijn en zee verbindt. Hier zijn kamelenraces even aanwezig als de schildpadden die het hele jaar door hun eieren op het strand leggen. Vooral de laatste tien jaar zijn het ook westerse toeristen die hun weg naar het Sultanaat weten te vinden. Juist de contrasten maken Oman een land dat reizigers boeit die graag nieuwe werelden ontdekken.

Authentiek en modern

Al sinds 1970 is Sultan Qaboos Bin Said de zeer geliefde leider in het land. Hij heeft ervoor gezorgd dat er wegen kwamen, scholen en ziekenhuizen. Doordat hij veel contact heeft met de bevolking weet hij wat er speelt in zijn land en neemt wensen en adviezen mee in zijn manier van politiek bedrijven. Het is deze sultan, die in de jaren zeventig de grenzen voor toeristen opende en daardoor veel welvaart heeft gebracht. De inwoners van zijn land dragen hem op handen en in alle plaatsen die hij bezoekt wordt hij met open armen ontvangen.

Vooral de verwelkomende houding van het staatshoofd en het feit dat Oman al vele eeuwen handelaars zeer gastvrij ontvangt, maakt de bevolking heel tolerant en open. Het zijn voornamelijk bedoeïenen die in het verleden door de woestijn trokken en nu een andere manier hebben gevonden om in hun levensonderhoud te voorzien. Het belangrijkste geloof is het Ibadisme, een kleine tolerante hoofdstroming binnen de Islam. Oman is het enige land waarin de meerderheid van de bevolking dit geloof aanhangt.

Een ander opvallend feit is dat Oman 7,5 keer zo groot is als Nederland en slechts drie miljoen inwoners heeft. Van die drie miljoen inwoners is bovendien een half miljoen expat. Daarmee is het land dunbevolkt. Door de overzeese handel zijn er veel indiërs en Pakistani in Oman komen wonen. Zij wonen hier al vele generaties en zijn doorgaans moslim. Wat hen bindt, is het Ibadisme en natuurlijk de waterpijp die duidelijk een sociale functie heeft, want samen roken in een lokaal café is iets dat niet uit het dagelijkse straatbeeld is weg te denken.

Feest

Kennismaken met de bevolking van Oman is een steeds terugkerend feest. Vele Omani beginnen vaak een praatje en zijn altijd bereid om te helpen. Respect is in de omvang erg belangrijk. Daarom is het voor toeristen niet meer dan normaal zich aan te passen aan de in Oman geldende waarden en normen. Daarbij horen geen korte broeken, zwemkleding en hempjes in het openbaar. Bij de zwembaden van het hotel is dit geen probleem, maar op straat is het beter de schouders, de bovenarmen en bovenbenen te bedekken.

Eten is in Oman een reis langs verschillende volken en door verschillende werelddelen, want de keuken kent oosterse, Aziatische en Afrikaanse invloeden. Kruiden als saffraan, kardemon en kurkuma zijn daarbij belangrijke smaakmakers. Basis voor de gerechten zijn vaak vis, kip, lamsvlees en rijst. Een bezoek aan Oman is niet compleet zonder een kopje Kahwah. De bijzondere smaak ontstaat doordat de kardemon die vaak wordt toegevoegd. Daarbij worden vaak verse dadels en vijgen geserveerd.

Eten staat ook centraal tijdens de belangrijkste Islamitische feestdagen, zoals het Suikerfeest en het Offerfeest, die ieder jaar tien tot elf dagen naar voren schuiven. De belangrijkste feestdagen zijn Renaissance Day voor de moderne wedergeboorte van het land op 23 juli en National Day op 18 november. Bekende festivals zijn het Muscat Festival van midden januari tot midden februari en het Khareef Festival in Salalah van juni tot en met augustus. Misschien een idee om juist tijdens een van deze festivals Oman te bezoeken.

Religie

Oman is Islamitisch. Let op: bij een bezoek aan een moskee moeten de vrouwen een sluier om en de mannen de schoenen uit! Overigens is de enige toegankelijke moskee voor niet-moslims in Oman de Sultan Quaboos moskee in Muscat. De andere moskeeën in Oman zijn uitsluitend voor moslims toegankelijk. De predikingen van Mohammed, het directe en rechtstreekse Woord van God werden in het Arabisch neergeschreven in de Koran, het heilige boek van de Islam. Naast de Koran is er de Hadith, de overgeleverde uitspraken en handelingen van Mohammed. De geloven moeten trachten te leven naar de richtlijnen van de Koran en deze verspreiden. Beide boeken vormen tevens de basis voor de sharia, de islamitische wetgeving, geformuleerd door Islamitische geleerden. Het islamitische religieuze leven is gebaseerd op de zogeheten vijf zuilen van de Islam: (1) de geloofsbetuigenis (sjahada); 'Er is geen andere God dan Allah en Mohemmed is zijn profeet', (2) vijfmaal daags bidden (salat), (3) het geven van aalmoezen, (4)een religieuze belasting voor de rijken (zakat), (5) het vasten tijdens de maand ramadan (sawm) en de bedevaart naar Mekka (hajj). De negende maand, ramadan, is de vastenmaand en staat in het teken van communiceren en delen. Tijdens de laatste tien dagen van deze heilige maand zou de profeet Mohammed zijn eerste openbaringen hebben gekregen. Deze gebeurtenis viert men meestal de 27ste dag (lailat-al-Qadr). Tijdens ramadan onthoudt men zich van dageraad tot zonsondergang van eten, drinken, roken en seksuele omgang. 'S avonds hangt er een feestelijke sfeer. Er wordt lekker gegeten (let op; geen alcohol gedronken!) en men gaat op familiebezoek of naar de moskee. Jonge kinderen, zwangere vrouwen, ouderen, zieken en reizigers zijn vrijgesteld van de vastenplicht. Het einde van de ramadan wordt gevierd met een vrolijk feest Eid-al-fitr. De gelovigen komen dan samen, in de dorpen is dit op het plein. Iedereen is mooi gekleed. Velen dragen nieuwe kleren en hun mooiste juwelen.

Sjeik, Emir, Sultan?

In de Arabische wereld is het woord sjeik een aanspreektitel voor een man met aanzien, zowel op geestelijk als wereldlijk gebied. Voor de opkomst van de islam was het woord sjeik al in gebruik, vaak als duiding van de leider van een stam. Emir is een eretitel die gebruikt wordt voor volgelingen van de profeet Mohammed. De stamhoofden van de bedoeienen van Arabië werden ook zo aangeduid en tal van vorsten in islamitische landen in het Midden Oosten en Noord Afrika. Een emiraat is een land dat door een emir wordt geregeerd. Sultan is een vorstelijke titel, een sultan staat aan het hoofd van een sultanaat (Oman). Overigens is in tal van Arabische landen Sultan ook een jongensnaam.

Bezienswaardigheden

De veelzijdigheid van Oman is het best zichtbaar in de bijzondere bezienswaardigheden die het land rijk is. Tegen een decor dat al vijf eeuwen lang mensen uit alle regio's boeit. Hier werden waren als wierook en zijde uitgewisseld en dat de handel nog steeds leeft, is merkbaar in de souks en op de vele verschillende markten. De natuur boeit met dolfijnen en schildpadden en historie is eigenlijk overal in Oman te vinden.

Het is al vele eeuwen geleden dat de wierook route vanuit het zuiden van Oman tot aan het hof van de Egyptische koningin Sheba liep. Een route in Dhofar die nu is opgenomen op de werelderfgoedlijst. Iemand die de moeite neemt in de voetsporen te treden van de vroegere handelaren reist langs de wierook bomen van Wadi Dawkah en archeologische vindplaatsen als Shisr Khor en Rori / Sumhuram en Al-Baleed. Tot op de dag van vandaag is deze route nog te volgen.

Alle souks en markten in Oman zijn door het zeer gevarieerde aanbod en de levendige handel bezienswaardig. Zo is er bijvoorbeeld de vrouwenmarkt in Ibra. Deze is ooit ontstaan als een initiatief om de vrouwen van de geboortekliniek waren aan te bieden. Op deze wekelijkse markt bieden alleen vrouwen waren aan voor vrouwen. Deze vrouwensouk of hareem lijkt op het eerste gezicht onoverzichtelijk, maar elke vrouw heeft haar eigen winkel met parfums, olie, roze-water, baby outfits of handtassen. Belangrijke trekkers zijn ook de kamelenmarkt in Sinaw en de geitenmarkt op vrijdag in Nizwa.  

Dolfijnen en schildpadden

De beste plekken om dolfijnen te spotten zijn het schiereiland Musandam of Muscat. Er zijn voor dit doel verschillende boten te boeken en tijdens elke tocht is er bijna honderd procent garantie dat de dolfijnen zich laten zien. Aangetrokken door het geluid van de motor zwemmen dolfijnen hier vaak zelfs met de boot mee. Het zijn maar liefst 15000 schildpadden die elk jaar vanuit de Rode Zee en de Arabische Golf naar Oman komen om eieren te leggen. Belangrijke nestelgebieden zijn Ras al Hadd, Ras al Jinz, Muscat en het eiland Masirah. In Ras al Jinz is voor dit doel speciaal een bezoekerscentrum ingericht. Vanaf deze locatie kunnen bezoekers onder begeleiding van gespecialiseerde gidsen de schildpadden van dichtbij bekijken en zien hoe zij hun eieren op het strand leggen en daarna nog een gat graven om de roofdieren af te leiden. Tijdens zo'n excursie is het zelfs mogelijk om de jongen uit het ei te zien komen!

Overnachten in de woestijn

Het is een sprookjesachtig tafereel. Kamelen die samen met bedoeïenen door de woestijn lopen met op de achtergrond een ondergaande zon. De stilte, de vormen van de duinen en de zinderende lucht maken een tocht door de woestijn tot een onvergetelijke ervaring. Overnachten in de woestijn voegt daar een heel bijzondere dimensie aan toe. De meest toegankelijke woestijn is de Wahiba Sands waar verschillende overnachtingsmogelijkheden zijn van eenvoudig tot luxe.

Kortom: Oman is een bijzonder land, waar authenticiteit en moderniteit hand in hand gaan!